Mâm ngũ quả ngày tết
Mỗi khi Tết đến xuân về, trên bàn thờ gia tiên của mọi gia đình người Việt đều bày mâm ngũ quả cúng tổ tiên. Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày tết, Đặc sản đà lạt đã có cuộc trao đổi với ông Khang chuyên gia về lĩnh vực phong thủy.
Theo ông Khang thì mâm ngũ quả ngày Tết thể hiện cho 5 yếu tố Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, 5 yếu tố được cho là đã cấu thành nên vũ trũ trong quan niệm của người Việt nói riêng và của văn hóa Phương Đông nói chung. Mâm ngũ quả ngày Tết thường gồm 5 loại trái cây.
Theo ông Khang thì mâm ngũ quả ngày Tết thể hiện cho 5 yếu tố Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, 5 yếu tố được cho là đã cấu thành nên vũ trũ trong quan niệm của người Việt nói riêng và của văn hóa Phương Đông nói chung. Mâm ngũ quả ngày Tết thường gồm 5 loại trái cây.
 |
| Mâm ngũ quả ngày tết |
Nói thêm về ý nghĩa của mâm ngũ quả, ông Khang cho biết ngũ quả được xem như biểu tượng cho thành quả sau một năm lao động miệt mài của những người nông dân.
Những loài quả được bày biện trên bàn thờ là những sản vật được kết tinh từ mồ hôi, công sức của người dân chắt chiu qua từng mùa vụ, để rồi xuân về là lúc người dân thành kính dâng lên ông bà tổ tiên, ông Khang chia sẻ thêm.
Theo ông Khang, mâm ngũ quả ngày tết đều mang một nghĩa chung sâu sắc đó là thể hiện lòng hiếu thảo, ước mong những điều tốt lành cho một năm mới sắp tới.
Mỗi một loại quả được chọn bày biện trong mâm ngũ quả ngày Tết đều mang những ý nghĩa riêng:
+ Quả Lê: Vị ngọt thanh ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ.
+ Quả Lựu: Nhiều hạt tượng trưng cho con đàn cháu đống.
+ Quả Đào: Thể hiện sự thăng tiến.
+ Mai: hạnh phúc, không cô đơn.
+ Quả phật thủ: Giống như bàn tay đức Phật, luôn chở che cho các số phận con người.
+ Táo: Có nghĩa là phú quý.
+ Hồng, quýt: Tượng trưng cho sự thành đạt.
+ Thanh long (rồng mây hội tụ): Thể hiện sự phát tài phát lộc.
+ Bưởi, dưa hấu: Căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn.
+ Nải chuối xanh như bàn tay ngửa: Hứng lấy may mắn, bao bọc và chở che.
+ Quả trứng gà (hay Lê-ki-ma) như hình đào tiên: Lộc trời.
+ Sung: Gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe và tiền bạc.
+ Đu đủ mang đến sự thịnh vượng đủ đầy.
+ Xoài có phát âm na ná như “xài”, cầu mong cho việc tiêu xài không thiếu thốn.
Cũng theo lời chia sẻ của ông Nguyễn Khang, tùy theo điều kiện hoàn cảnh và phong tục tập quán của từng vùng miền mà có cách bày biện mâm ngũ quả khác nhau.
Theo ông Khang, mâm ngũ quả ngày tết đều mang một nghĩa chung sâu sắc đó là thể hiện lòng hiếu thảo, ước mong những điều tốt lành cho một năm mới sắp tới.
Mỗi một loại quả được chọn bày biện trong mâm ngũ quả ngày Tết đều mang những ý nghĩa riêng:
+ Quả Lê: Vị ngọt thanh ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ.
+ Quả Lựu: Nhiều hạt tượng trưng cho con đàn cháu đống.
+ Quả Đào: Thể hiện sự thăng tiến.
+ Mai: hạnh phúc, không cô đơn.
+ Quả phật thủ: Giống như bàn tay đức Phật, luôn chở che cho các số phận con người.
+ Táo: Có nghĩa là phú quý.
+ Hồng, quýt: Tượng trưng cho sự thành đạt.
+ Thanh long (rồng mây hội tụ): Thể hiện sự phát tài phát lộc.
+ Bưởi, dưa hấu: Căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn.
+ Nải chuối xanh như bàn tay ngửa: Hứng lấy may mắn, bao bọc và chở che.
+ Quả trứng gà (hay Lê-ki-ma) như hình đào tiên: Lộc trời.
+ Sung: Gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe và tiền bạc.
+ Đu đủ mang đến sự thịnh vượng đủ đầy.
+ Xoài có phát âm na ná như “xài”, cầu mong cho việc tiêu xài không thiếu thốn.
Cũng theo lời chia sẻ của ông Nguyễn Khang, tùy theo điều kiện hoàn cảnh và phong tục tập quán của từng vùng miền mà có cách bày biện mâm ngũ quả khác nhau.
Mâm ngũ quả miền Bắc
Người miền Bắc bày mâm ngũ quả theo thuyết Ngũ hành trong văn hóa phương Đông là vạn vật dung hòa cùng trời đất. Vì thế, mâm ngũ quả cũng phải phối theo 5 màu: Kim màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng.Cách bài trí, sắp xếp màu sắc từng loại quả xen kẽ với nhau để đẹp mắt, hợp phong thủy ngày Tết. Tuy không câu nệ nhiều hay ít, nhưng mọi người đều sắm đủ lễ, đủ loại, hoa quả phải thuận theo ý nghĩa để bày cúng.
Mâm ngũ quả miền Trung
Khúc ruột miền Trung nghèo khó, đất đai cằn cỗi, khí hậu khắc nghiệt, ít hoa quả nên người dân nơi đây cũng không quá câu nệ về hình thức, ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết, chủ yếu là có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính tổ tiên. Bởi thế, mâm ngũ quả mỗi nhà lại khác nhau, quả gì cũng được, miễn là tươi ngon.Các loại quả thường thấy là: Thanh long, chuối, dưa hấu, mãng cầu, dứa, sung, cam, quýt…
Mâm ngũ quả miền Nam
Người miền Nam bày mâm ngũ quả theo mong muốn “Cầu sung vừa đủ xài” ước mong năm mới đủ đầy, sung túc, tương ứng với 5 loại quả: Mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. Ngoài ra, còn có thêm quả thơm (dứa) với mong muốn con cháu đầy nhà và một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng để cầu may mắn.Mâm ngũ quả của người miền Nam thể hiện rõ tính bình dị, dân dã và hóm hỉnh. Mỗi người một cuộc sống và mong muốn khác nhau, biết là nào là “đủ”, nhưng ai cũng chỉ cần đủ mà thôi.
Người miền Nam kỵ cúng một số loại quả, vì theo phát âm tên gọi mang ý nghĩa không tốt, như:
Chuối: Chúi nhủi, làm ăn không phất lên được.
Lê, táo (bom): Lê lết, đổ bể, dễ thất bại.
Cam, quýt: Quýt làm cam chịu.
Mâm ngũ quả ngày Tết là nét văn hóa đặc trưng của người Việt, dù có khác nhau giữa các vùng miền nhưng trên hết đều thể hiện sự thành kính hướng về nguồn cội, tổ tiên và ước mong một năm mới an khang, hạnh phúc và đủ đầy.
Trụ Sở TPHCM: 89/2 Cống Lỡ, P.15, Q.Tân Bình, TPHCM
Trang Trại: D’Ran, Tp. Đà Lạt, Lâm Đồng, Việt Nam
Hotline: 0908.529.375
Web:dacsansachdalat.com,dacsansachdalats.wordpress.com
Facebook: Halo-shop
